ŻYWIENIE KRYTYCZNIE CHORYCH – NOWOŚĆ

Dziedzina żywienia klinicznego jest bardzo szeroka. Pomimo istnienia coraz większej ilości dobrych danych wynikających z badań naukowych nie wszystko jest jasne i stan wiedzy nie zawsze umożliwia przedstawienie jednolitych zaleceń. W książce zawarto nie tylko to, co pewne, ale także to, co budzi kontrowersje. Dane z wytycznych i zaleceń to przecież tylko jedna ze stron wiedzy medycznej. W wielu przypadkach można podejmować różniące się, ale uprawnione decyzje terapeutyczne.

Informacje zawarte w publikacji są wynikiem wieloletniej pracy i doświadczenia w leczeniu żywieniowym. Doświadczenie to znacznie wykracza poza intensywna terapię, dlatego też obecność chociażby rozdziału na temat doustnej suplementacji czy też syndromu post–ICU. Zbyt rzadko bowiem, skupiając się na „tu i teraz” i na, skądinąd podstawowym zadaniu intensywisty, czyli ratowaniu życia, zapominamy o tym, co potem, w jakim stanie i czy w ogóle chory będzie funkcjonować po wypisie z oddziału intensywnej terapii i ze szpitala.

Na co dzień trudno jest podejmować decyzje dotyczące leczenia żywieniowego u ciężko chorych: każda z niewydolności czy dysfunkcji narządowych wpływa pośrednio lub bezpośrednio na metabolizm. Nie bez znaczenia pozostaje fakt traktowania terapii żywieniowej jako opcjonalnej i przypadkowej, czasem nieprzemyślanej, podczas gdy jest to terapia podstawowa i niezbędna u każdego pacjenta intensywnej terapii.

Dr n. med. Katarzyna Matysiak-Luśnia

Opieka nad krytycznie chorym pacjentem to jedno z największych, jeżeli nie największe wyzwanie jakie stawia współczesna medycyna. Żywienie kliniczne jest fundamentem tej opieki. Leczenie żywieniowe walnie przyczynia się do zwiększenia szansy pacjenta na wyleczenie i pełny powrót do zdrowia.

Autorka bardzo dokładnie przedstawia zasady żywienia doustnego, dojelitowego i pozajelitowego krytycznie chorych. Szczegółowo omawia stany kliniczne, z którymi musi poradzić sobie intensywista i do których musi dobrać właściwą interwencję żywieniową. Nie poprzestaje na prostym przedstawieniu zaleceń, bardzo dokładnie wyjaśnia podstawy merytoryczne terapii.

„Żywienie krytycznie chorych” to bardzo wartościowe źródło wiedzy dla specjalistów zajmujących się żywieniem pacjentów w trudnych warunkach klinicznych. Książka ta, dzięki swojemu bogactwu treści i świetnej organizacji, z pewnością będzie stanowiła pomoc w codziennej pracy oraz ułatwi zrozumienie złożonych zagadnień związanych z żywieniem w intensywnej terapii.

Prof. dr hab. Stanisław Kłęk

SPIS ROZDZIAŁÓW

R01. Leczenie żywieniowe: Wprowadzenie • Rozpoznanie niedożywienia • Wskazania do leczenia żywieniowego na OIT • Badania laboratoryjne • Bilans azotowy • Antropometria • Masa mięśniowa • Następstwa niedożywienia w populacji krytycznie chorych • Refeeding syndrome, zespół szoku pokarmowego, zespół ponownego odżywienia • Rozpoczęcie leczenia żywieniowego na OIT • Funkcja przewodu pokarmowego w chorobie krytycznej

R02. Wydatek energetyczny i metody jego pomiaru: Wstęp • Wydatek energetyczny: składowe • Równania predykcyjne • Czynniki modyfikujące wydatek energetyczny • Kalorymetria pośrednia

R03. Żywienie dojelitowe: Wstęp • Rodzaje diet przemysłowych • Dostępy do przewodu pokarmowego • Potwierdzenie położenia zgłębnika nosowo-żołądkowego • Żywienie dojelitowe • Biegunka na OIT • Zaparcie na OIT • Błonnik pokarmowy • Diety wysokokaloryczne

R04. Żywienie pozajelitowe: Podstawy kliniczne • Problemy farmaceutyczne związane z żywieniem pozajelitowym • Suplementarne żywienie pozajelitowe • Białko w chorobie krytycznej • Filozofia zapotrzebowania energetycznego: współczynnik E/N • Skład żywienia pozajelitowego

R05. Monitorowanie terapii żywieniowej na OIT: Wprowadzenie • Monitorowanie kliniczne • Monitorowanie ilości dostarczanych substratów: makroskładników, mikroskładników, wody • Glikemia i insulinoterapia • Monitorowanie poziomu krytycznych jonów • Strategie optymalizacji żywienia na OIT

R06. Żywienie podczas ciągłej terapii nerkozastępczej: Wstęp • AKI • Planowanie żywienia podczas terapii nerkozastępczej • Mikroskładniki • Witaminy rozpuszczalne w wodzie • Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach • Elektrolity • Karnityna

R07. Substancje immunomodulujące: Wstęp • Glutamina • Arginina • Kwasy tłuszczowe ω • Antyoksydanty • Nukleotydy

R08. Żywienie w fazie zdrowienia i rekonwalescencji: Wstęp • Propranolol • Testosteron i oksandrolon • Inne interwencje wspierające anabolizm w fazie post-ICU • Żywienie w gojeniu ran i odleżyn • PICS • Zastosowanie i rola β-hydroksymetylomaślanu • Kwasy tłuszczowe ω-3

R09. Zastosowanie doustnych suplementów diety na OIT: Wstęp • Podział doustnych suplementów diety • Skład ONS • Zastosowanie ONS • Ocena dysfagii na OIT • Strategia optymalizacji żywienia doustnego

R10. Zasady podawania leków przez sztuczne dostępy: Wstęp • Zasady podawania leków przez sztuczne dostępy • Doustne systemy terapeutyczne • Przykłady leków doustnych używanych na oddziale intensywnej terapii

R11. Pacjent otyły ‒ żywienie w chorobie krytycznej: Wstęp • Przekarmianie ostre a przewlekłe • Tkanka tłuszczowa • Obesity paradox • Ocena stanu odżywienia • Pogłębiona ocena stanu odżywienia • Zapotrzebowanie na energię • Zapotrzebowanie na białko • Immunożywienie i błonnik

R12. Żywienie w ciężkich chorobach wątroby: Wprowadzenie • Badanie przesiewowe i ocena stanu odżywienia • Ostra niewydolność wątroby • Encefalopatia wątrobowa • Transplantacja wątroby • Zaawansowana marskość wątroby • Leczenie żywieniowe pacjentów z zaawansowaną marskością wątroby

R13. Zapalenie trzustki: Ostre zapalenie trzustki • Przewlekłe zapalenie trzustki

R14. Żywienie w COVID-19: Wstęp • Niedożywienie w populacji pacjentów z COVID-19 • Niedobory mikroskładników • Interwencja żywieniowa • Żywienie pozajelitowe • Prone position • ECMO • Postępowanie po ekstubacji

R15. Żywienie na oddziale intensywnej terapii neurologicznej/neurochirurgicznej: Wstęp • Urazy głowy • Dieta ketogenna • Immunożywienie • Rola probiotyków w leczeniu żywieniowym na NOIT • Żywienie w udarze • Dysfagia

R16. Żywienie pacjenta paliatywnego na OIT: Wstęp • Ograniczanie terapii w warunkach OIT • Leczenie żywieniowe w warunkach ograniczenia terapii • Zakończenie terapii żywieniowej: możliwe czy niemożliwe